Saturday, September 04, 2010

Arangkada of Leo Lastimosa for September 5, 2010

Kutaw sa dengue

Ambot kapila na balik-balika sa Department of Health (DOH) ang ilang tambag ngadto sa mga politiko sa paghunong na pagpangompra og mga kemikal batok sa dengue.  Matod sa DOH bisan unsa pang kemikal ang gamiton sa fogging o mist-spraying di makapuo sa mga lamok nga nagda sa makamatay nga sakit sa dengue.
Yano kaayo ang katin-awan sa DOH:  Sa di pang kasugod ang fogging o mist-spraying, nanglupad nang mga lamok ngadto sa laing mga dapit.  Binilin ang mga molupyo nga di kalupad busa mapugos paghingos sa gibuga nga kemikal.  Labi nang mga bata ug mga hamtong nga maoy labing huyang og panagang sa mga kemikal nga makadaot sa ilang panglawas.

-o0o-

Ambot nganong hangtod karon nagdumili man pagsabot ang mga politiko.  Ilang kinaham nga lusot mao nga himuon nilang tanan aron kapanalipdan ang mga molupyo gikan sa dengue.  Gawas pa, ang mga molupyo ra say ilang gitumbok nga nagsige og awhag nila paghimo og fogging ug mist-spraying operations.
Lahi ang kasayuran nga among nahipos gikan sa mga molupyo sa nagkalainlaing kabarangayan sa Sugbo ug Central Visayas.  Kasagaran sa mga tigpaminaw sa DYAB Abante Pa, Bisaya nitataw nga wa mous-os ang mga kaso sa dengue sa ilang mga dapit bisan sa paggamit og kemikal.  Pipila nila nangangkon nga nangasakit hinuon sila gikan sa fogging ug mist-spraying, gawas nga mas daghan sa ilang mga bata ang gi-dengue.

-o0o-

Ambot nganong padayon nga gisupak sa mga politiko ang tambag sa tinuorayng mga eksperto sa DOH nga itingob ang ilang panahon ug kahimanan sa pagpanlimpiyo sa tibuok palibot, pagtultol ug pagguba sa tanang tagoanan ug itloganan sa mga lamok.  Nga mas barato man unta ang pagpanlimpiyo kay sa pagpangompra og kemikal nga ilang gigahinan og minilyon sa buhis sa katawhan?
May sukaranan gyod tingaling pagduda nga ang tinuod nga hinungdan mao nga mas dako ang komisyon sa mga kemikal kay sa mga silhig, pala ug basurahan.

-o0o-

Ambot nakamatngon ba kahang mga politiko nga ang mas dakong kadaot sa ilang pagpaugat pagpasirit og kemikal mao ang paghatag nila sa katawhan og sayop nga sukaranan sa pagkumpiyansa.  Nga inay maninuod pagpanlimpiyo sa ilang palibot, ang mga molupyo malingaw na lang og tan-aw sa fogging ug mist-spraying.  Gawas nga mapul-an og tabon sa ilang mga baba ug ilong.
Di magkahiusa ang tanang hingtungdan sa paghangop sa labing epektibong panagang sa dengue.  Nga, gibalik-balik na sa DOH, mao ang pagpanlimpiyo sa palibot.  Kay ang lokal nga mga opisyal mopalabi man gihapon sa ilang kinaham nga mga kemikal.  Bahala na kon hapit na madoble ang gidaghanon sa mga nangasakit ug mga nangamatay sa dengue gikan sa Enero hangtod sa Agosto karong tuiga kon itandi sa samang higayon sa niaging tuig.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com