Tuesday, December 25, 2007

Arangkada of Leo Lastimosa for December 27, 2007

         HULGA SA AYROPLANO

 

       Kon tinuod pang makadaot ang cellular phones sa navigational equipment sa mga ayroplano, nahagsa o nasaag na unta ang tanang ayroplano nga akong nasakyan.  Di ko ganahang mopawong sa akong cell phone kay lisod kaayong iduot ang nalubong nang power button sa akong telepono ug, kon mapawong na, mas lisod pa gyong paandaron pagbalik.

        Gilokan kong maminaw matag pasidaan nila namong mga pasahero nga ang cell phones makaapektar sa paglupad sa ayroplano.  Naibanan hinuon ang akong guilt kay nakabasa sa mga sinuwat sa mga eksperto nga way bisan gamayng ebidensiya ang mga kompaniya nga ang cell phones makapahagsa sa ilang mga ayroplano.  Apan di libkason ang ban sa cell phones kay, segun sa mga kompaniya sa ayroplano, wa pa say klarong ebidensiya nga di sila makadaot sa mga ayroplano.

-o0o-

        Wa kong kahibawo kon gipawong ba sab sa ubang mga pasahero ang ilang cell phones sa flights nga akong nasakyan.  Niangkon ang mga kompaniya sa ayroplano nga wa silay mahimo pagpugos sa mga pasahero pagtuman sa lagda.  Gawas lang kon dayag na gyong gamiton ang mga telepono, di nila mahimong tagsa-tagsaon pagkuot ang mga telepono gikan sa mga bolsa o bagahe aron pagtino nga napawong ang tanan.

        Wa say panginahanglan nga gipahamtang ang mga kagamhanan sa nagkalainlaing kanasuran pagbutang og monitors sud sa mga ayroplano aron hingpit nga mapatuman ang ban sa cell phones.  Apan sa ubang kanasuran mahimo kang prisuhon sa paglapas sa lagda.  Wa pa nako masusi kon unsay silot dinhi sa ato:  Prisuhon ba?  Ihagbong sa ayroplano?  Multahan?  O pakauwawan lang pinaagi sa pagbadlong atubangan sa daghang mga tawo?

-o0o-

        Mahimo hinuong naiwit na ta sa panahon.

        Ang European Union nitugot na sa cell phones sa mga ayroplano.  Ang Air France nitugot na sa text messaging ug internet access.  Ang voice calls tugtan na sab sa ilang mga ayroplano sa mosunod nga tulo ka buwan.  Ang JetBlue, inay mogamit og cellular phone technology, motaod og wifi network sa mga ayroplano sa Estados Unidos.

        Wa nay naghisgot sa kadaot sa navigational equipment.  Mas gikabalak-an nga daghang pasahero ang mag-away kon magyagaw nang tinawganay sa cell phones.  O kon gamiton ang telepono sa manakay nga mga terorista.

-o0o-

        Kon makabasa ug makasabot ang kadagkoan sa mga kompaniya sa ayroplano ning akong lindog, nahadlok kong initan na nilang akong telepono.  Ang akong punto mao nga nagbaha nang kasayuran nga di makapahagsa ang cell phones sa mga ayroplano.

        Kon di nimo pawngon ang cell phones samtang maglupad ang ayroplano, di gihapon kapuslan kay wa pa may signal sa ibabaw busa usik lang sa baterya.  Apan kon, sama nako, makiglayog una sa di pa mapawong ang telepono, i-silent lang ug tagoi pag-ayo sa bagahe.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for December 26, 2007

          DUGUONG PASKO

 

          Pagbaktas nako paingon sa akong gialagaran nga sibyaanan sa buntag sa pasko, labihang hawana sa kadalanan gikan sa nawatas-watas nga mga papel.   Lahi sa nangaging katuigan nga naputos ang tibuok agianan sa naandang mga salin sa pabuto sa pagsugat sa pasko.  Maong gaan ang akong buot nga nitambong sa trabaho.

          Sayo kong nakatug sa gabii sa pasko.  Gawas lang sa pipila ka gutlo nga pagkapugwat sa mga pabuto sa among kasilinganan dayong tungang gabii, nilahos ang akong paghinanok hangtod sa naandan nakong takna sa pagmata sa kadlawon.  Ang akong asawa nga nagmata pa sa pagsulbong sa sipa ug mabulukong mga pabuto niasoy nako nga dali rang nahuman ang mga pabuto karong paskoha.

-o0o-

          Wa na ko makugang sa pagtaho ni Dave Tumulak, Radyo Patrol 22 sa DYAB Abante Bisaya, nga wa rang kaabot og 20 ang mga nasamdan sa pabuto nga nasud sa Cebu City Medical Center, Vicente Sotto Memorial Medical Center ug ubang publiko ug pribadong mga tambalanan sa Sugbo.

          Dako ning tidlom sa dul-an sa gatos nga mga nabuthan sa nangaging mga pasko.   Kasagaran sa mga nahinabi ni Dave nitug-an nga wa na sila magpabuto tungod sa kahadlok nga di luwas ang mga pabuto ug tungod sa kakuwang sa kuwarta.   Hinaot nga tinuod na silang nakamatngon nga ang mga pabuto gawas nga makapahimutang sa kakuyaw sa mga kinabuhi ug kabtangan pag-usik-usik pa gyod sa hinagoan nilang kuwarta.

          Apan ang tinuod nga pagsuway masaksihan sunod semana atol sa atong pagsugat sa bag-ong tuig.

-o0o-

          Samtang nitidlom ang gidaghanon sa mga nabuthan, nisulbong pag-ayo ang mga biktima nga nadunggaban.   Kasagaran nila managhigala pa dihang nagsugod og inom apan wa na magkasinabtanay ni mag-ilhanay dihang nalumos nang ilang mga utok sa alcohol.

          Nidaghan sang mga napusilan.  Samtang usa na lay naigo sa saag nga bala, duha ang napusilan sa mga insidente nga gidudahang naglambigit na sab sa gangs ug fraternities ug laing usa napagan sa naginukdanay nga mga nagkaaway.   Kinsay nag-ingon nga malampuson ang kampanya sa kagamhanan batok sa laag nga mga armas?

-o0o-

          Apan ang labing dakong sagpa sa pagsugat sa pasko dinhi sa Sugbo mao ang pinusilay sa duha ka polis nga nisangpot sa pagkamatay sa usa nila.   Samtang ang usa nila makapanalipod sa iyang kaugalingon nga igo lang nitubag sa alarma, ang namatay nga polis maoy gipasanginlan nga naghubug-hubog, nagwara-wara sa iyang armas, nanghasi sa mga sibilyan sa Rivaridge, Tisa, Dakbayan sa Sugbo ug nibihag og barbecue vendor.

          Ang pagtabon sa buka sa mga armas sa kapolisan, samtang maisip nga malampuson sa kinatibuk-an, di garantiya nga luwas ang katawhan gikan mga polis nga nakalimot nga silay tigpatuman sa balaod ug tigpanalipod ug dili tighasi sa inosente nga mga sibilyan.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com