Thursday, September 13, 2007

Arangkada for September 14, 2007

       BAHA UG LAMOK

Ang duha ka sunudsunod nga basa nga mga adlaw sa Sugbo nagpahinumdom nato nga ang pag-awas sa mga sapa  matag higayon nga mobunok ang uwan nagpabiling dakong hulga sa mga Sugbuanon.  Ang kainutil sa lokal ug nasudnong mga opisyal pagsulbad sa suliran gitabonan sa ilang lusot nga tagsa ra tang mahiagom og mga uwan nga talagsaon ang gikusgon.  Bahala na kon matag tuig na tang makasugat og uwan nga talagsaon ang gikusgon ug nga matag higayon may mabanlas nga kabalayan, may mangaguba nga kabtangan ug may makalas nga mga kinabuhi.

Lain nilang lusot mao ang pagpasangil sa mga molupyo nga mao ra say hinungdan sa baha tungod sa pataka lang nga paglabay sa ilang basura.  Bahala na kon ang kagamhanan maoy napakyas sa pagbadlong sa pipila nga hugawan aron pagpanalipod sa kinabag-an nga nagbinuotan.

-o0o-

        Matag banlas sa makalilisang nga baha, ang kinaham nga pagarpar sa mga politiko mao dayon ang pagsaad nga hawanan nang mga sapa gikan sa mga molupyo.  Aron nga di maalihan ang tubig ug, labaw sa tanan, di mameligro ang mga hingtungdan.  Apan pila na lang ka katuigan ang nangligid, ang pasalig nagpabiling wa matuman:

·         Ang lokal nga mga opisyal, sa mga dakbayan, kalungsoran ug kabaranggayan, pulos way kaisog sa pagpugos sa pagpabakwet sa mga molupyo nga gitan-aw isip mga botante inay mga pamilya nga luwasunon gikan sa katalagman; ug

·         Bisan pa og kunsaran sila og political will, hunahuna lang gihapoy magdako kay hangtod karon wa pa man silang kakita og tarung nga relocation site alang sa kaliboan ka mga pamilya nga maapektahan.

-o0o-

        Bisan sa sublisubli nga pasidaan sa DOH nga mograbe pang dengue kay tinguwan pang umaabot nga mga buwan, ang atong lokal nga mga opisyal padayong natarantar sa kalit nga paglayat sa gidaghanon sa ilang mga molupyo nga na-ospital ug nangamatay sa sakit.  Sama sa naandan, naghuwat silang kilatan una nanguros.  Maong ang ilang tubag sa katalagman, sama sa naandan, wa sab magkadimao.

        Ang kinaham dayon nilang tubag sa dengue mao ang fogging operations.  Bisan gitambagan na nga di ni epektibo kay ang mga lamok nga may dengue igo lang mamalhin sa kasilinganang mga dapit aron paglikay sa aso.  May sukaranan ang pagduda nga dagkong komisyon maoy nakaaghat sa lokal nga mga opisyal pagpamugos ning binuang nga kalihokan.

-o0o-

        Si Barangay Kapitan Dodong Cabangca sa Bulacao, Cebu City, nga usa sa giilang dengue hotspots, nagpakitambag sa City Health unsay iyang buhaton.  Matod ni Cabangca gipapalit siya og kemikal nga i-spray batok sa mga lamok nga manglupad.

        Ang kemikal, matod ni Cabangca, di luwas alang sa tawo busa di magamit sud sa bay.  Angayng pahinumdoman si Cabangca ug ubang opisyal sa barangay nga wa pay na-imbentong kemikal nga makaapas sa mga lamok nga manglupad.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com