Sunday, January 24, 2010

Arangkada of Leo Lastimosa for January 25, 2010

                   Us-os sa lana

 

          Ang maayong balita:  Nagsugod na pag-us-os ang presyo sa lana sa merkado sa kalibotan; ug segun sa mga eksperto sa industriya magpabilin nga ubos ang presyo sa lana tibuok tuig sa 2010.  Ang hinungdan?  Ang usbaw sa panginahanglan sa lana sa Tsina, India ug ubang nasud sa Asya, mapapas sa dakong pagtidlom sa konsumo sa Estados Unidos, kansang mga motorista padayong naggapos sa ekonomikanhong krisis.

          Ang di maayong balita:  Ang us-os sa presyo sa lana sa merkado sa kalibotan di mosangpot sa mas ubos nga presyo sa lana.  Ang hinungdan?  Segun sa samang mga eksperto, ang mga kompaniya sa lana mamawi sa alkanse sa ilang ginansiya sa niaging mga buwan.

-o0o-

          Sa ato pa, di tang kapaabot dinhi sa Pilipinas nga makatilaw sa pag-us-os sa presyo sa lana sa merkado sa kalibotan.  Sama sa naandan, maglaway lang ta bisan kon ang matag baril sa krudo tag-$78 na lang ug padayon pang nitidlom.  Kay atong mga kompaniya sa lana nabantog nga luya kaayo kon us-os na sa presyo ang hisgutan, sukwahi sa ilang kaabtik pagpausbaw dayon sa bisan unsang timaan sa pagsaka sa presyo sa merkado sa kalibotan.

          Ang bugtong konsuylo nato dinhi nga di na ta bunalan sa mga kompaniya sa lana og makalilisang nga usbaw sa presyo karong tuiga.  Ug hinaot nga di na sab ta lubat-lubatan sa dakong saka sa plitehan sa mga sakyanang pamasahero.

-o0o-

          Ato na lang edukahon ang atong kaugalingon mahitungod sa kahimtang sa industriya sa lana.  Mao ra ni atong bugtong dag-anan nga di na ta isud sa bolsa sa mga kompaniya sa lana.  Kay di na tang kapaabot sa kagamhanan nga manalipod sa atong mga interes.

          Naklaro na hain kapusta ang kagamhanan ni Pres. Arroyo.  Dihang gimandoan sa hukmanan pag-abli sa mga libro sa mga kompaniya sa lana, ang Malakanyang nidupa sa higanteng mga kompaniya sa lana.  Ug dihang nihulga ang Bureau of Customs pagpaningil sa dakong utang sa Pilipinas Shell, ang Malakanyang didto nangabogar sa pikas.

-o0o-

          Hinaot nga ang modaog pagka presidente karong Mayo motinuod gyod pagsubli sa oil deregulation law.  Ang balaod nga gitumong unta pagpalambo sa kumpetinsiya tali sa mga kompaniya sa lana nahimo na man hinuong kahimanan sa way kinutoban nga pagpaburot sa ilang ginansiya.

          Usa sa mga probisyon sa balaod nagdili sa mga kompaniya sa lana nga magsultianay mahitungod sa ilang presyo.  Nga klarong gilapas nila sukad pa niadto.  Di na magkinahanglan og imbestigasyon sa Kongreso pagmatuod sa ilang panagkonsabo.  Ang managsama nilang usbaw nga P1.25 matag litro, o us-os nga P0.25 matag litro, sa samang adlaw, magligas lang og pipila ka takna, maoy labing bantang nga ebidensiya.  Apan ang kagamhanan, nakatag-an mo, nipili sa paglingiw.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com